تحلیل بازنمایی معماری در نقاشی‌های چهار دهۀ اخیر افغانستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر دکتری هنرهای اسلامی، دانشکدۀ هنرهای صناعی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران.

چکیده

افغانستان، به دلیل پیشینة درخشانی که در ساخت بناهای معماری، هم از نظر فنی و کارکردی و هم زیبایی‌شناسانه دارد، بسترهای لازم جهت ظهور بازنمایی معماری در نقاشی معاصر را در خود داشته است. از طرف دیگر، دیدگاه خاص مکتب هرات به بازنمایی معماری در نقاشی مانند تبدیل معماری و طبیعت، به مکان عمل و فعل فیگورها و نیز کاربردی‌کردن معماری در نقاشی‌های این مکتب، بر ضرورت بررسی کارکرد‌های بازنمایی معماری در نقاشی معاصر و تداوم این دیدگاه تصویری در عصر حاضر تأکید می‌کند. این پژوهش که با روش توصیفی و تحلیلی با مطالعه و بررسی منابع کتابخانه‌ای، اینترنتی و آرشیوی، انجام شده، در پاسخ به این سؤال که «معماری چه کارکردهای معنایی و زیباشناختی در نقاشی چهار دهة اخیر این کشور یافته است؟» نتایجی را حاصل کرد. یافته‌ها نشان داد که بازنمایی معماری، به اشکال مختلفی در آثار ظهور و بروز دارد. چنان‌که گاه به عنوان محملی برای توصیف مکان‌های حوادث و رویدادها به‌کار می‌رود. گاهی معماری، خود به عنوان الگوی نقاشانه در آثار به صورت طبیعت‌گرایانه و به جهت تأکید بر زیبایی‌شناسی آن تکرار می‌شود. همچنین گاه به صورت امری تاریخ‌نگارانه یا مردم‌نگارانه به عنوان اسنادی تصویری به‌کاررفته و گاهی نیز بر تقابل سنت و مدرنیسم تأکید دارد. نمونه‌های بازنمایی معماری به صورت کوبیستی، سوررئالیستی و یا انتزاعی نیز در آثار دیده می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of Architectural Representation in the Paintings of Afghanistan over the Last Four Decades

نویسنده [English]

  • Reza Rafiei Rad
Ph.D. Student in Islamic Arts, Faculty of Artifacts Arts, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

Afghanistan offers the platforms required for the emergence of architectural representation in modern art due to its history in the creation of technically, functionally, and aesthetically architectural remarkable buildings. In addition, there has been a necessity for examining the functions of architectural representation in contemporary paintings and the continuity of this visual perspective in the present era. Such a necessity has been reinforced by the unique perspective of Herat school on the representation of architecture in paintings, such as the transformation of buildings and nature into locations for the action of humans, as well as the use of architecture in this school‘s paintings. This study is qualitative research employing a descriptive-analytical method. To investigate what semantic and aesthetic roles architecture has played in the paintings of this nation during the previous four decades, data was gathered from the library, the internet, and archival resources. The findings revealed that architectural representation emerges in many forms. Sometimes it is used to describe the locations of events. Sometimes it is used as a painting pattern in naturalistic works to enhance the aesthetics of buildings. It is also employed as a visual document in history or ethnography, and it underlines the difference between tradition and modernization. Examples of cubist, surrealist and abstract representations of architecture can also be seen in the works.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Representation
  • Afghanistan Contemporary Painting
  • Architectural Representation
  • افلاطون. (1353). جمهور (ترجمة رضا کاویانی و محمدحسن لطفی). تهران: ابن سینا.
  • بهنسی، عفیف. (1385). هنر اسلامی (ترجمة محمود پورآقاسی). تهران: سوره مهر.
  • پاکباز، رویین. (1386). دایره‌المعارف هنر. تهران: فرهنگ معاصر.
  • پوپل، کریم. (2014). هنر معماری در افغانستان. قابل دسترس در https://sporghay.com/index.php/2017-04-09-18-45-45/item/108083-2014-04-21-19-08-36
  • جوادی، شهره. (1393). پاره‌های گمگشتة ایران، هنر و تمدن در خراسان بزرگ و ماوراءالنهر آسیای میانه. هنر و تمدن شرق، 2(6)، 10-21.
  • حبیبی، عبدالحی. (1367). تاریخ ایران و افغانستان بعد از اسلام. چاپ سوم، تهران: دنیای کتاب.
  • رفیعی راد، رضا و محمدزاده، مهدی. (1399). راهبردهای زنان نقاش افغانستان در بازآفرینی و احیای میراث تصویری نگارگری در نقاشی معاصر این کشور. پژوهشنامة خراسان بزرگ، (39)، 1-16.
  • رفیعی‌راد، رضا و تومیریس، تهمینه. (1396). کارکرد پیکره در نقاشی دو دهة افغانستان. هنرهای زیبا، دانشکدة هنرهای زیبا، دانشگاه کابل، (6).
  • رحیمی، عبدالکریم. (1389). سیر تاریخی نقاشی و نگارگری در افغانستان. افق، (38)، 5-20.
  • رفیعی راد، رضا و امیرپور، احسان. (1400). تطبیق بازنمایی تصویر زن در نقاشی معاصر افغانستان و تاجیکستان. پیکره، 10، (24)، 26-39.
  • رفیعی راد، رضا؛ محمدزاده، مهدی و مریدی، محمدرضا. (1400). تحلیل مضمون‌شناسانه نقاشی معاصر افغانستان. رهپویه هنر، 5 (1)، 35-45.
  • سیار، نسیم. (1392). چگونگی پیدایش و رشد بورژوازی در افغانستان، هلند: بنیاد شاهنامه.
  • شهرانی، عنایت‌الله. (2014). کابلیان و کابلستان (مهتمم: محمد رفیق زمانی). قابل دسترس در https://www.scribd.com/doc/220472528
  • عمرزاد، عبدالواسع رهرو. (1397). فراز و فرود هنر افغانستان در سدة اخیر. هنرهای زیبا، دانشکدة هنرهای زیبا، دانشگاه کابل، (9).
  • غبار، میرغلام محمد. (1368). افغانستان در مسیر تاریخ. افغانستان: مرکز نشر انقلاب با همکاری جمهوری.
  • کشککی، برهان‌الدین. (1303). تاریخ افغانستان. جریة حقیقت، (75)، 30-37 .
  • کیوی، پیتر. (1380). فلسفه‌های هنر، جستاری در میان تفاوت‌ها (ترجمه محمد علی حمیدرفیعی). تهران:‌ دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  • کهزاد، احمدعلی. (1355). تاریخ افغانستان، از ادوار قبل التاریخ تا سقوط سلطه موریا. کابل: ناشر بی‌نام.
  • گرابر، اولگ. (1383). مروری بر نگارگری ایران (ترجمة مهرداد وحدتی دانشمند). تهران: فرهنگستان هنر.
  • گراهام، گوردن. (1383). فلسفة هنرها، درآمدی بر زیباشناسی (ترجمة مسعود علیا). تهران: ققنوس.
  • محسنی، محسن. (2014). تاریخ مختصر افغانستان. کابل: انتشارات محسن.
  • محمدزاده، مهدی و مسینه اصل، مریم. (1395). معماری در نقاشی مکتب هرات. فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی، 2(2)، 27-45.
  • یاوری، رسول. (1399). کشفیات جدید در حوزة گندهارای قدیم با تأکید بر هنر نقاشی در افغانستان. در کنفرانس سیر تاریخ نقاشی افغانستان. کابل:‌ مؤسسة اکو.
  • Azoy, G.W. (2011). Buzkashi: Game and Power in Afghanistan. Usa: Waveland Press.
  • Carroll, N. (2002). Philosophy Of Art: A Contemporary introduction. USA: Routledge.
  • Dupree, N. H. (1977). An Historical Guide to Afghanistan. USA: Afghan Tourist Organization.
  • Francfort, H. P. (2014). Fouilles de Shortughaï recherches sur l’Asie centrale protohistorique. Paris: Diffusion de Boccard.
  • Omrani, B. (2007). Afghanistan and the Search for Unity. Asian Affairs, 38 (2), 145-157.
  • Kruglikova, T. (1979). Drevnjaja Baktrija, Materialy Sovetsko Afganskoj arkheologichesko jekspeditsii. Moskva: Izdat Nauka.
  • Simpson, S. J. (2011). Afghanistan: Crossroads of the Ancient World. Asian Affairs, (42), 98-106.
  • Sarwary, A. Q. (2020). A Study of the Art of Painting in Kabul. Shanlax International Journal of Arts, Science and Humanities, 8(2), 16-26.