بازشناسی عناصر منظر کشاورزی کامو و چوگان

نوع مقاله : مطالعۀ موردی

نویسندگان

1 پژوهشگر دکتری معماری منظر، دانشکده معماری پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

شهر کامو و چوگان با حفظ ویژگی‌های روستایی پیشین خود یکی از سکونتگاه‌های تاریخی مهم در مرکز فلات ایران است. یکی از شاخص‌ترین وجوه فرهنگی این شهر، کشاورزی آن است که از معیشت غالب روستاییان منتج شده ‌است. کارکرد هویتی معیشت کشاورزی که بر لایه‌های متفاوتی از زندگی اجتماعی و فردی روستاییان اثر گذاشته‌ است منظری ویژه از روابط فرهنگی خلق کرده که تحت عنوان «منظر کشاورزی» قابل بررسی است. شناخت منظر کشاورزی کامو و چوگان از این جهت ضروری است که تصمیم‌های آینده برای حفظ و پایداری یا توسعۀ این منظر را سهولت و تدقیق می‌کند. با این وجود شناخت این منظر منوط به کشف «عناصر هویت‌بخش» یا نمادهای آن است که در طول سالیان متمادی توسط ساکنین آن در تعامل با طبیعت پیرامون به وجود آمده‌ است. بنابراین این پژوهش در پی پاسخ به «چیستی عناصر منظر کشاورزی کامو و چوگان» است و با روش مطالعۀ موردی و تحلیل محتوا به ارزیابی داده‌های موجود می‌پردازد. به همین منظور در این نوشتار ابتدا عنصر منظر و منظر کشاورزی تبیین می‌شود و پس از آن عناصر منظر کامو و چوگان در سه دسته «اراضی کشاورزی»، «محصولات کشاورزی» و «اجتماع کشاورزی» به تفصیل به بحث و معرفی گذارده می‌شود و در پایان براساس آن راهبردهایی به منظور حفظ و توسعة این عناصر معرفی و بیان می‌شوند.


کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Recognizing the Elements of the Agricultural Landscape in Kamu va Chogan city, Iran

نویسندگان [English]

  • Morteza Hemmati 1
  • Azarnush Amiri 2
1 Ph.D Candidate in Landscape Architecture, Faculty of Fine Arts, University of Tehran, Iran.
2 M.A. Student in Landscape Architecture, Faculty of Fine Arts, University of Tehran, Iran.
چکیده [English]

The city of Kamu va Chogan is one of the major historical settlements in the central region of the Iranian Plateau preserving the rural characteristics of its earlier days. One of the most prominent cultural features of the city is its agriculture as the majority of the population depends on it for their economic needs. The identificatory function of the agricultural economy which impacts different layers of the inhabitants’ social and individual lives, has created a unique picture of cultural relationships that can be examined as agricultural landscape. Understanding the agricultural landscape of Kamu va Chogan is significant with regards to how it can help us make better-informed and accurately-envisioned decisions to preserve and sustainably develop this landscape in the future. Moreover, to understand this landscape, it is necessary to discern its identificatory elements or the elements that have emerged through the interactions of its inhabitants with the natural environment. Therefore, this study seeks the quiddity of the agricultural landscape of Kamu va Chogan using the case study model and analysis of content to evaluate available data. To accomplish this, the various elements of the agricultural landscape were explained following an examination of these elements found in the landscape of Kamu va Chogan. Furthermore, they were categorised into the three groups of agricultural lands, agricultural products, and agricultural society. Finally, after an in-depth explanation and examination of these elements, strategies for their preservation and development were presented.


کلیدواژه‌ها [English]

  • Kamu va Chogan
  • Rural Landscape
  • Agricultural Landscape
  • Fruitful Landscape
  • Landscape Components
• تقوایی، سید حسن. (1392) منظر روستایی و جلوه‌های پرداخت محیط طبیعی، مسکن و محیط روستا، (143)، 15-38.
• جوان فروزنده، علی و مطلبی، قاسم. (۱۳90). مفهوم حس تعلق به مکان و عوامل تشکیل‌دهندۀ آن، هویت شهر، (8)، 27-37.
• راهب، غزال. (1384) درنگی در مفهوم روستا، محیط‌شناسی، (41)، 105-116.
• حبیبی، سید محسن. (1378). از شار تا شهر: تحلیل تاریخی ازمفهوم شهر و سیمای کالبدی آن تفکر و تأثر. تهران: دانشگاه تهران.
• سامه، رضا و سامه، آسیه. (1393). بن‌مایه‌های محیطی و منظرین: انگیزۀ توسعۀ گردشگری روستایی، منظر، (29)،40_45.
• شرقی، علی؛ مهدی‌نژاد، جمال‌الدین و مولایی، مرضیه. (1395). کشاورزی در منظر شهری با رویکرد توسعه و شناخت چالش‌های آن، هفت شهر، (55-56)، 118_124.
• شیبانی، مهدی  و اسماعیل‌دخت، مریم. (1394). شارباغ ایرانی، جایگاه باغ ایرانی در منظر شهری، منظر، 7(33)، 14-21.
• شیبانی، مهدی و صادقی، زهرا. (1391) منظر مثمر، توجه به محیط، نقش کشاورزی در شکل‌گیری منظر شهری، منظر، (21)، 15-10.
• صادقیان، حمید و مدنی، لیلا. (1388). بررسی نقش‌مایه درخت بید مجنون در قالی نقش خشتی استان چهارمحال بختیاری. مجلۀ علمی پژوهشی انجمن علمی فرش ایران، (12)، 69-86.
• قاسمی، ایرج. (1388). برنامه‌ریزی کالبدی حوزه‌های گردشگری روستایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، پژوهشکدۀ علوم توسعه. تهران: بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
• لهسایی‌زاده، عبدالعلی. (1382).  تحولات اجتماعی در روستاهای ایران. شیراز: انتشارات نوید شیراز.
• منصوری، سیدامیر. (1389). منظر شهری: کنترل امرکیفی با مؤلفه‌های کمی، منظر، (11)،6-7.
• مهدی‌زاده، جواد. (1385). برنامه‌ریزی راهبردی توسعۀ شهری. تهران: انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی.
• ناصری، سینا. (1397). بررسی منظر روستایی استان کرمان به‌عنوان میراثی در خطر، منظر بومی کرمان. تهران: پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر.

• Kizos, T. & Koulouri, M. (2006). Agricultural landscape dynamics in the Mediterranean: Lesvos (Greece) case study using evidence from the last three centuries, Environmental science & Policy, (9), 330–342.
• Marshal, E. J. P. (2002). Agricultural Landscapes: Field Margin Habitats and Their Interaction with Crop Production, Journal of Crop Improvement, (12), 365-404.