TY - JOUR ID - 23934 TI - چگونگی تجلیات تری‌مورتی در معابد هندو JO - هنر و تمدن شرق JA - JACO LA - fa SN - 2345-6612 AU - کواکبی, سیما AD - کارشناس ارشد پژوهش هنر، پژوهشکده نظر Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 3 IS - 10 SP - 45 EP - 54 KW - آیین هندو KW - اوتار KW - شیوا KW - ویشنو KW - برهما DO - N2 - انسان از بدو خلقتش به دنبال جایگاهی بوده که "امر قدسی" را در آن به نمایش بگذارد. ازاین‌رو با ایجاد مکان‌های خاص، همواره در صدد بوده که روح خدایی را در آن جا عینیت بخشد. معابد، یکی از این مکان‌هاست. " معابد" در آیین هندو مکانی برای تجلی "اوتار"2 خدایان هستند که مردم با حضور در معبد، در مقابل آنها کرنش کرده و نذوراتی همچون گل، عود، نقل، آب مقدس و .... را پیشکش می‌کنند. این تجلیات به صور هنری گوناگون از جمله نقاشی و پیکرتراشی و ... در معابد مشاهده می‌شوند اما در این نوشتار فقط هنر پیکرتراشی مورد بررسی بوده است، که در قرون پیشین در غار- معبدها و اکنون در معابد و منازل هندوها می‌توان دید. آئین هندو که از آئین‌های کهن شبه قاره هند است به عنوان دین غالب سرزمین هند هنوز رواج دارد و اغلب آثار هنری آن نیز به نوعی با همین دین مرتبط است. تا قرن‌ها (از قرن سوم پیش از میلاد تا حدود قرن 5و6 میلادی) بیشترین آثار هنری در شبه قاره را مجسمه‌سازی و معماری بودایی و هندویی تشکیل می‌دادند. بنای معابد، تندیس‌های سنگی، فلزی و چوبی، نقش برجسته‌های مربوط به خدایان متعدد، نقاشی روی دیوار غارها و معابد آثاری هستند که به وفور در نقاط مختلف هند دیده می‌شوند و مطالعه آنها از ابتدا تا کنون نشان می‌دهد علیرغم تغییرات شیوه ساخت، ابعاد و تزیینات، سنت یکسانی در ساختشان رعایت شده است. در این راستا صرفاً تمرکز روی معابد تری‌مورتی است. این سه‌گانه گرایی که در اعتقادات کهن هندی ریشه دارد معرف ایدة جدیدی از پیوند و یگانگی آفرینش، پاسداری و تباهی است که به ترتیب به برهما، ویشنو و شیوا برمی‌گردد. اعتقادات مذکور در تعدد معابد مربوط به هر کدام از تجلیات هم بارز بوده به طوری که تعدد معابد هر کدام بر حسب نقشی که در هستی ایفا کرده، قابل توجیه است. این پژوهش بر پایه مشاهدات میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای در پی بررسی تجلیات برآمده است. نمونه‌های موردی این پژوهش را غارهای الفانتا، آجانتا، الورا و"معابد مهم شیوا" ، "ویشنو"و "برهما"در نقاط گوناگون کشور هندوستان تشکیل می‌دهد. UR - http://www.jaco-sj.com/article_23934.html L1 - http://www.jaco-sj.com/article_23934_a6685a081b3ba3fece2bbca2d3c0c254.pdf ER -