TY - JOUR ID - 115247 TI - عناصر تعیین‌کنندۀ مرکز شهر و تغییرات حوزۀ مرکز در شهر گرگان JO - هنر و تمدن شرق JA - JACO LA - fa SN - 2345-6612 AU - حجازی, سیده شیرین AU - اسکویی, یاسمین AU - نظری, هانیه AU - میراحمدی, امیر AU - حیدری‌زاده شالی, مهدی AU - حسین‌زاده, ضیا AD - کارشناس ارشد مطالعات معماری ایران، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران. AD - کارشناس ارشد معماری منظر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران. AD - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران. AD - کارشناس ارشد معماری منظر، دانشکدۀ معماری، دانشگاه شهید بهشتی، ایران. AD - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر، دانشگاه شهید رجایی، تهران، ایران. Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 8 IS - 29 SP - 13 EP - 22 KW - مرکز شهر KW - حوزۀ نفوذ KW - شهر گرگان DO - 10.22034/jaco.2020.218061.1143 N2 - شهر گرگان (استرآباد) به شهادت آثار تاریخی و تألیفات مورخان و سفرنامه‌نویسان دارای سابقۀ تاریخی طولانی است. هستۀ اصلی شهر فعلی پیرامون سه محلۀ میدان، نعل‌بندان و سرچشمه شکل‌گرفته و به تدریج محلات جدیدی در اطراف آنها ایجاد شده‌اند. با خیابان‌کشی‌های رضاخانی بافت تاریخی شهر دونیم و رشد کالبدی شهر پیرامون خیابان‌های جدید آغاز شد. محدودۀ مرکز شهر، که نقش کلیدی در کنش‌های اجتماعی، ضرورت‌ها و نیازهای شهروندان دارد، از این تغییرات متأثر شد.با تکیه بر مشاهده میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای، این نوشته بر این فرض است که مرکز امروز شهر گرگان به عنوان مصداقی از منظر شهر، در حال دگرگونی در ذهنیت شهروندان و عینیت شهر است. منظر پدیده‌ای عینی-ذهنی و یک کل واحد، مرکب از جسم و روح یا کالبد و معنا است. در نتیجه، برای یافتن مفهوم مرکز به مثابه منظر توجه به مصادیق عینی-ذهنی آن الزامی است. برای یافتن شکل و میزان این تغییر، با تکیه بر منابع و نشانه‌شناسی میدانی، عناصری را به عنوان مؤلفه‌های تأثیرگذار در مرکزشدن یک مکان معین کردیم که شامل عناصر ملموس (عینی) و عناصر ناملموس (ذهنی) از شهر هستند. با حضور در محل و مطالعۀ میدانی مورد، شواهدی جمع‌آوری شد که بر عناصر مؤثر مرکزیت، منطبق بود. UR - http://www.jaco-sj.com/article_115247.html L1 - http://www.jaco-sj.com/article_115247_8456ebf22eb4ce5c03319cb2f53bb36e.pdf ER -