%0 Journal Article %T تصویرسازی آیینی_روایتی اسطورگی خدایان در نگاره‌های ایران پیش از تاریخ %J هنر و تمدن شرق %I پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر %Z 2345-6612 %A بنی اردلان, اسماعیل %A امیریان دوست, شاهرخ %D 2021 %\ 09/23/2021 %V 9 %N 33 %P 43-54 %! تصویرسازی آیینی_روایتی اسطورگی خدایان در نگاره‌های ایران پیش از تاریخ %K تصویرسازی نمادین_اسطوره‌ای %K حرکات آیینی_اعتقادی %K اسطورۀ خدایان %K نگارگری ایران پیش از تاریخ %K رقص خدایان %R 10.22034/jaco.2021.301904.1214 %X نگاره‌های تصویرسازی‌شده، روی ادوات مختلف، بخشی از هنرهای کهن ایران را تشکیل می‌دهد. واکاوی تاریخی سابقة این هنر را به پیش از تاریخ و مردمان ایران قدیم بازمی‌گرداند. از میان این نگاره‌ها، تصویر-نگاره‌های ویژه‌ای قابل تمییز است که به نظر می‌آید، در ضمن اینکه با تفکر و هدف بنیادین ویژه‌ای به تصویر درآمده‌اند، دارای مضامین نشانگی و فرهنگی خاصی نیز هستند. نگاره‌های نامبرده پیکره‌های شبیه‌سازی‌شده‌ای را نشان می‌دهد که در حال انجام نوعی حرکات موزون و معنادار‌ هستند. دقت نظر در نقش‌ها، عناصر تصویری، پیکره‌های شبیه‌سازی‌شده و اعمالی که در این نگاره‌ها انجام می‌شود، منعکس‌کنندة این موضوع مهم است که این آثار برای خوانش، نیاز به مطالعة علمی، هنری و نیز فرهنگی عمیق دارند. مقالة حاضر قصد دارد به این مهم دست یابد. بر پایة این مطالعات و در تأویلی ژرف‌نگرانه، پیکره‌های یاد شده در حال انجام حرکات رقص‌گونه، فرا انسانی و اسطوره‌ای شناخته شده و بر همین اساس از این دست‌نگاره‌ها، با عنوان نگاره‌های تصویرسازی‌شده با رقص خدایان، یاد می‌شود. با خوانش تاریخی-هنری و نشانه‌شناختی تصاویرِ نگاره‌ها انسان‌‌ها در حال انجام حرکات موزون ویژه‌ای، موسوم به رقص خدایان، به مثابة متن فرهنگی-هنری دریافت می‌شوند. در این مداقه سؤال اساسی این خواهد بود که تولید و دوام فرهنگی-هنری این‌گونه از نگاره‌ها، در هنرهای تجسمی ایران پیش از تاریخ، چگونه توجیه‌پذیر است؟ از اهداف ویژة جستار حاضر مطالعة بخشی از فرهنگ و هنر ایران پیش از تاریخ، با اتکا به اسناد تاریخی-هنری و اتخاذ شیوه‌های نوین علمی است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که تصویرسازیِ این‌گونه نقوش فراتر از تزیین صرف بوده و با مفاهیمی چون نماد، باورهای دینی-فرهنگی، اعتقادات و جهان‌بینی اسطوره‌ای و روایت‌های این مردمان، ارتباط عمیقی دارد. پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و با روش تبارشناسی تاریخی و رویکرد نشانه‌شناسی پدیدارها به نگارش در آمده است. شیوة اتخاذی این مقاله تحلیلی-تأویلی است و گردآوری داده‌ها با استفاده از منابع کتابخانه‌ای مهیا شده است. %U http://www.jaco-sj.com/article_136634_c24d482f94e0fb03eeebe52047d214c5.pdf